سوال:
آیا این حدیث پیامبر(ص) که می فرمایند: « أنَا مَدینَةُ العِلمِ وعَلِیٌّ بابُها، فَمَن أرادَ العِلمَ فَلیَأتِ البابَ » از احادیث معتبر است؟ سند آن چیست؟
پاسخ:
بله؛ از احادیث معتبر و موثّق است. حدیث مدینة العلم که ترجمه ی فارسی آن « من شهر دانشم و علی(ع)، دروازه آن است. آن که دانش می خواهد، باید از [این] دروازه در آید. » می باشد؛ از احادیث موثّق و معتبر در نزد علما و بزرگان اهل سنت و مخصوصا شیعیان بوده و در بسیاری از منابع آمده است و یکی از دلایل استناد شیعیان بر برتری ایشان در مورد خلافت بلافصل پیامبر(ص) نیز همین حدیث است.
سیوطی در کتاب «اللئالی المصنوعة فی الأحادیث الموضوعة» با بیان سندهای مختلفی از این روایت گزارش کرده است که این روایت نزد بزرگان اهل سنت از جمله محمد بن جریر طبری، حاکم نیشابوری، خطیب بغدادی و قاسم بن عبدالرحمن انباری، در شمار احادیث حسن و صحیح است. | 1 |
همچنین ابن حجر عسقلانی معتقد است که این حدیث سندهای متعددی دارد و لذا صحیح نیست آن را ضعیف بدانیم. | 2 |
کتاب الغدیر نام بیست و یک تن از محدّثان سنّی که این حدیث را حسن یا صحیح می‌دانند، ثبت کرده است. | 3 |
همچنین در کتب « المستدرک على الصحیحین، ج ۳، ص ۱۳۸، ح ۴۶۳۹ » ؛ « المعجم الکبیر، ج ۱۱، ص ۵۵، ح ۱۱۰۶۱ » و ... نیز این حدیث شریف نقل شده است. راویان این حدیث شریف بسیارند که برای طولانی نشدن مطلب همین مقدار کافی به نظر می رسد.
| 1 | . سیوطی، اللئالی المصنوعة، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۰۲-۳۰۷
| 2 | . ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۱۵۵
| 3 | . امینی، الغدیر، ۱۳۷۰ق، ج۶، ص۷۸-۷۹
