سلام.
سوالی داشتم. این که توسل به امامان از طریق کدام آیه اثبات می شه؟
علامه واعظ به آیه وابتغوا الیه الوسیله اشاره کرده اند. اما با توجه به معنای آیه و تفاسیر و موید آن حدیث حضرت علی
وسیبه ی تقرب همان ایمان و تقوا است.
چه این که آیاتی چون الیس الله بکاف عبده و فقل حسبی الله و ... بیانگر این است که باید در همه ی کارها به خدا متمسک شویم.
ادله ی قرانی برای توسل مورد نظرم هست. ممنون
بحث در این مورد مفصل است اما باید برای فهمیدن این موضوع که چرا ما باید در انجام امورات و کارهای خودمان به امامان معصوم توسل داشته باشیم باید بدانیم که توسل چیست و چرا باید توسل کرد؟
توسل به پیامبر(ص) یا معصومین(ع) الزامى و واجب نیست و مىتوان به فرد واجد شرایط دیگرى متوسل شد. همچنین توسل همچون دیگر فروع، الزامآور نیست. توسل یعنی واسطه قرار دادن شخص یا چیزی در نزد کسی، برای تقرب و نزدیک شدن به او. بنابراین یعنی شخص یا چیزی را نزد خدا برای ورود به درگاه پاکش واسطه قرار دهیم. میشود از توسل به شفاعت نیز تعبیر کرد و این دو بسیار به هم نزدیک هستند. حال منظور از شخص چه کسی و منظور از چیز، چه چیزی خواهد بود؟ این شخص نه هر شخصی و این چیز نه هر چیزی خواهد بود.
همانطور که اشاره کردید، جناب علامه از آیه ی 35 سوره ی مائده استفاده فرمودند و امیرالمومنین علی(ع) در این باره می فرمایند: بهترین چیزی که به وسیله ی آن می توان به خدا نزدیک شد ایمان به خدا، پیامبر او و جهاد در راه خدا است... و برپا داشتن نماز که آیین اسلام است و زکات که فریضه ی واجب است و روزه ی ماه رمضان و انفاق های پنهانی و... و کارهای نیک که انسان را از سقوط نجات می دهد.[1]
بایدتوجه داشت که منظور از وسیله در آیه ی 35 سوره ی مائده گسترده است و هر چیزی را که باعث نزدیک شدن به پیشگاه مقدس خداوند می شود را شامل می گردد که مهمترین آنها در سخن امیرالمومنین علی(ع) آمده است و آیا با همه ی این حرفها آیا منظور از شخصی که به آن توسل می شود ، شخصی معصوم و آبرومند در درگاه الهی و منظور از آن چیز، عملی پسندیده که عاری از شرک و غرور و تظاهر و ... بوده و خالص برای رضای خدا صورت گرفته باشد نخواهد بود؟ از آنجاییکه اکثر اعمال ما در طی و مراحل انجام گرفتن خود، خالص و پاک نخواهد بود و اندکی شاید شرک و تظاهر و خودبرتر بینی و غرور و دیده شدن و به به و چه چه کردن دیگران و خوشایند ما و ... با آن آمیخته می شود و یا از سمت و سویی دیگر که باز با انجام گناهی کار خیر خود را تباه می سازیم، باز آن جنس پاک و نابی نخواهد بود که ما در خیال خود فکر می کنیم و همگان معترف هستند که بهترین اعمال از سوی معصومین انجام و صورت می پذیرد. پس باز از هر سمتی که نگاه کنیم، بهترین اعمال، اعمال ایشان و بهترین اشخاص همان معصومین هستند برای واسطه قرار دادن بین خود و خدا. آیا برای تقرب جستن به سمت درگاه مقدس الهی نباید بهترین اعمال یا بهترین اشخاص را واسطه قرار داد و چه اعمال و کسانی بهتر از اعمال و اشخاصی مانند پیامبر(ص) و معصومین از نسلش؟
پیروان وهابیت و برخی از اهل تسنن توسل را شرک دانسته و حاجت خواستن را منحصرا و فقط از خود خدا روا و صحیح می دانند که این حتی از لحاظ عقلی نیز صحیح نیست، چراکه با این اعتقاد تمامی بشر و انسانها مشرک خواهند بود! آیا ما برای انجام برخی کارها از مردم کمک نمیخواهیم؟ پیامبران گذشته و انبیاء برای انجام برخی امور از دیگران کمک نمی خواستند؟! و حتی خلیفه ی دوم نیز متوسل میشده. بخاری از قول عمر نقل کرده که گفت: خدایا! ما در پیشگاهت به پیامبرمان متوسل مىشدیم و ما را سیراب مىکردى و اکنون با توسل به عموى پیامبرمان به پیشگاه تو، درخواست باران مىکنیم. پس ما را سیراب کن...[2]
پس آیا برادران اهل سنت می پذیرند که خلیفه ی دوم مشرک بوده است؟ ولی در عقیده ی شیعه، توسل نه تنها شرک نیست، بلکه از کارهای مهم و پسندیده به شمار می رود و آن را از لا به لای آیات الهی و ادعیه و روایات و دلایل عقلی ثابت می کنند. احترام و توسل به پیامبر و معصومین از نسل ایشان علیهم السلام اجمعین به این جهت است که ایشان خالصانه در جهت و راه خداوند گام برداشته اند و نکته اینجاست که اگر ما توسل به یکی از امامان خویش می کنیم، منظورمان این نیست که آن امام جدای از خدا و از قدرت شخصی خود، حاجت ما را اجابت می کند؛ بلکه مثلا وقتی ما می گوییم یا علی(ع)، در حقیقتِ معنا، منظور ما یا خدای علی(ع) است و در حقیقت برای توجه به خدا از ایشان کمک میگیریم، چراکه شیعه معتقد است هر امام و معصومی که حاجتی را بنا به شرایط آن حاجت و فرد محتاج اجابت و روا کند، با اجازه و خواست و قدرت خداوند بلند مرتبه است و هیچکس از پیش خود و تنها، قدرتی بر انجام امور ندارد. و اما روایات متواتر و با سند صحیح نیز فراوان در مورد توسل به مقام انسانهای صالح موجود می باشد مانند حدیث سفینه و حدیث ثقلین و روایتی از حضرت فاطمه ی زهرا که در آن در مورد وسیله ی تقرب به درگاه الهی فرمودند «...ماییم وسایل در میان خلق...» و... و همچنین دعاهای فراوانی که در آنها از توسل استفاده شده که معروفترین آنها دعایی به همین نام یعنی دعای توسل است که در اینجا از بیان آنها به جهت کوتاه شدن مطلب خودداری می کنیم.
و اما از جمله آیاتی که برای توسل به انسانهای صالحی مانند معصومین از آنها استفاده می شود به شرح زیر هستند:
آیه ی 35 سوره ی مائده که خداوند فرموده وسیله ای برای تقرب به درگاهش بجوییم.
آیه ی 64 سوره ی نساء که می فرماید: « اگر آنها هنگامی که به خویشتن ستم کردند ( و مرتکب گناهی شدند) به سراغ تو می آمدند و از خداوند طلب عفو و بخشش می کردند و تو نیز برای آنها طلب عفو می کردی، خدا را توبه پذیر و رحیم می یافتند.»
آیه ی 97 سوره ی یوسف که می فرماید: « برادران یوسف از پدر تقاضا کردند در پیشگاه خداوند برای آنها استغفار کند و یعقوب(ع) نیز این تقاضا را پذیرفت.»
در آیه ی 114 سوره ی توبه نیز موضوع استغفار حضرت ابراهیم در مورد عمو و سرپرستش آزر آمده که تاثیر دعای پیامبران درباره ی دیگران را تایید می کند.
پس با وجود این آیات و براهین در قرآن مجید، به راحتی توسل به امامان معصوم علیهم السلام اجمعین نتیجه گیری و ثابت می شود.
والسلام علی من اتبع الهدی.
[1]. نهج البلاغه، خطبه ی 110
[2]. صحیح بخاری، ج 4 ، ص 209
سلام.
از شما تشکر می کنم.
اجرتان با امیرالمومنین علیه السلام!