ترجمه ی خطبه 16 نهج البلاغه

پس از بیعت مردم مدینه با امام(ع)، این اولین سخنرانی آن حضرت در سال 35 هجری است:

« آنچه می گویم به عهده می گیرم و خود به آن پایبندم. کسی که عبرت ها برای او آشکار شود و از عذاب آن پند گیرد، تقوا و خویشتن داری او را از سقوط در شبهات نگه می دارد. آگاه باشید تیره روزی ها و آزمایش ها همانند زمان بعثت پیامبر(ص) بار دیگر به شما روی آورد. سوگند به خدایی که پیامبر(ص) را به حق مبعوث کرد، سخت آزمایش می شوید، چون دانه ای که در غربال ریزند یا غذایی که در دیگ گذارند! به هم خواهید ریخت و زیر و رو خواهید شد، تا آنکه پایین به بالا و بالا به پایین رود. آنان که سابقه ای در اسلام داشتند و تا کنون منزوی بودند، بر سر کار می آیند و آنها که به ناحق پیشی گرفتند، عقب زده خواهند شد. به خدا سوگند کلمه ای از حق را نپوشاندم، هیچگاه دروغی نگفته ام. از روز نخست به این مقام خلافت و چنین روزی خبر داده شدم.

آگاه باشید همانا گناهان چون مرکبهای بد رفتارند که سواران خود را عنان رها شده در آتش دوزخ می اندازند! آگاه باشید! همانا تقوا چونان مرکب های فرمانبرداری است که سواران خود را عنان بر دست وارد بهشت جاویدان می کند. حق و باطل همیشه در پیکارند و برای هرکدام طرفدارانی است. اگر باطل پیروز شود جای شگفتی نیست! از دیرباز چنین بوده و اگر طرفداران حق اندک اند، چه بسا روزی فراوان گردند و پیروز شوند، اما کمتر اتفاق می افتد که چیز رفته باز گردد.

آنکس که بهشت و دوزخ را پیش روی خود دارد، در تلاش است. برخی از مردم به سرعت به سوی حق پیش می روند که اهل نجاتند و بعضی به کندی می روند و امیدوارند؛ و دیگری کوتاهی می کند و در آتش جهنم گرفتار است. چپ و راست گمراهی و راه میانه جاده ی مستقیم الهی است که قرآن و آثار نبوت آن را سفارش می کند و گذرگاه سنت پیامبر(ص) است و سرانجام بازگشت همه بدان سو میباشد. ادعا کننده ی باطل نابود شد و دروغگو زیان کرد. هرکس با حق درافتاد هلاک گردید. نادانی انسان همین بس که قدر خویش نشناسد. آنچه بر اساس تقوا پایه گذاری شود، نابود نگردد. کشتزاری که با تقوا آبیاری شود، تشنگی ندارد.

مردم! به خانه های خود روی آورید، مسایل میان خود را اصلاح کنید، توبه و بازگشت پس از زشتی ها میسر است. جز پروردگار خود دیگری را ستایش نکنید و جز خویشتن خویش، دیگری را سرزنش ننمایید! »

+++++++++++++++++++++++++++++++++++ 

ترجمه ی نهج البلاغه - محمد دشتی(ره) - ص 40 و 41

ترجمه ی خطبه 14 و 15 نهج البلاغه

خطبه ی چهاردهم - قبل از آغاز جنگ جمل، در نکوهش شهر بصره و مردم آن دیار:

سرزمین شما به آب نزدیک و از آسمان دور است |1|. عقلهای شما سست و افکار شما سفیهانه است. پس شما نشانه ای برای تیرانداز و لقمه ای برای خورنده و صیدی برای صیاد می باشید!

خطبه ی پانزدهم - در باره ی اموال فراوان بیت المال که عثمان به بعضی از خویشاوندان خود بخشیده بود. ابن عباس می گوید: این خطبه را در سال 35 هجری و در دومین روز خلافتشان ایراد فرمودند:

به خدا سوگند! بیت المال تاراج شده را هرکجا که بیابم به صاحبان اصلی آن باز می گردانم، گرچه با آن ازدواج کرده یا کنیزانی خریده باشند؛ زیرا در عدالت گشایش برای عموم است و آن کس که عدالت بر او گران آید، تحمل ستم برای او سخت تر است.

------------------------------------------------------ 

|1|. منجمان با رصد کردن دریافته اند که دورترین نقطه ی زمین از معدّل النّهار، منطقه ی اُبُلّه ( مرکز شهر بصره ) است. شرح ان ابی الحدید ج1 ص268

ترجمه ی خطبه 12 و 13 نهج البلاغه

خطبه ی دوازدهم - نقش نیت در پاداش اعمال

پس از پیروزی در جنگ بصره در سال 36 هجری ( جنگ جمل )، یکی از یاران امام(ع) گفت: دوست داشتم که برادرم با ما بود و می دید که خدا چگونه شما را بر دشمنانت پیروز کرد! 

امام(ع) پرسید: آیا فکر و دل برادرت با ما بود؟ گفت: آری! امام(ع) فرمود: پس او هم در این جنگ با ما بود، بلکه با ما در این نبرد شریکند آنهایی که حضور ندارند؛ در صلب پدران و رحم مادران می باشند، ولی با ما هم عقیده اند، به زودی متولد می شوند و دین و ایمان به وسیله ی آنان تقویت می گردد.

خطبه ی سیزدهم - روانشناسی اجتماعی مردم بصره

(روز جمعه سال 36 هجرى پس از پایان جنگ جمل در مسجد جامع شهر در نکوهش مردم بصره فرمود):
شما سپاه یک زن [1]، و پیروان حیوان ( شتر عایشه ) بودید! تا شتر صدا مى کرد مى جنگیدید، و تا دست و پاى آن قطع گردید فرار کردید[2]. اخلاق شما پست، و پیمان شما از هم گسسته، دین شما دو رویى، و آب آشامیدنى شما شور و ناگوار است.
کسى که میان شما زندگى کند به کیفر گناهش گرفتار مى شود، و آن کس که از شما دورى گزیند مشمول آمرزش پروردگار مى گردد. گویا مسجد شما را مى بینم که چون سینه کشتى غرق شده است، که عذاب خدا از بالا و پایین او را احاطه مى کند، و سرنشینان آن، همه غرق مى شوند.
و در روایتى است: سوگند به خدا، سرزمین شما را آب غرق مى کند، گویا مسجد شما را مى نگرم که چون سینه کشتى یا چونان شتر مرغى که بر سینه خوابیده باشد بر روى آب مانده است[3].
و در روایت دیگر: مانند سینه مرغ روى آب دریا.
و در روایت دیگرى آمده: خاک شهر شما بد بوترین خاکهاست، از همه جا به آب نزدیک تر [4] و از آسمان دورتر، و نه دهم شرّ و فساد در شهر شما نهفته است، کسى که در شهر شما باشد گرفتار گناه، و آن که بیرون رود در پناه عفو خداست. گویى شهر شما را مى نگرم که غرق شده، و آب آن را فرا گرفته. چیزى از آن دیده نمى شود، مگر جاهاى بلند مسجد، مانند سینه مرغ بر روى امواج آب دریا.
______________________________
[1] چون عایشه بر شترى بنام عسکر سوار بود، آن جنگ را جنگ جمل (شتر) نامیدند.
[2] جنگ جمل دو روز طول کشید. «شرح ابن ابى الحدید ج 1 ص 262»
[3] در تاریخ آمده است که شهر بصره دو بار در آب غرق شد: یکى در زمان خلافت القادر باللّه خلیفه عبّاسى و دیگرى زمان القائم بامر اللّه همانگونه که امام خبر داد تنها قسمت بالاى مسجد جامع بصره چون سینه مرغى از روى آب پیدا بود.
[4] اشاره به علم اکولوژى ‏ECOHOLOGY تأثیر عوامل زیست محیطى در افکار و اخلاق انسان است که عوامل جغرافیایى در مناطق گوناگون زمین أثرات متفاوتى در رفتار و افکار انسان‏ها دارد.

ترجمه ی نهج البلاغه - محمد دشتی(ره) - ص37

ترجمه ی خطبه ی 10 و 11 نهج البلاغه

خطبه ی دهم - آگاهی امیرالمومنین علی(ع) برای مقابله با اصحاب جمل :

آگاه باشید که شیطان حزب خود را جمع کرده و سواره و پیاده های لشکر خود را فرا خوانده است! اما من آگاهی لازم به امور را دارم. نه حق را پوشیده داشتم و نه حق بر من پوشیده ماند. سوگند به خدا! گردابی برای آنان به وجود آورم که جز من کسی نتواند آن را چاره سازد. آنها که در آن غرق شوند، هرگز نتوانند بیرون آیند و آنان که بگریزند، خیال بازگشت نکنند.

******************     *****************      *****************     

خطبه ی یازدهم - در جنگ جمل و هنگام دادن پرچم به دست فرزندش محمد حنفیّه فرمودند :

اگر کوه ها از جای کنده شوند، تو ثابت و استوار باش! دندان ها را بر هم بفشار، کاسه ی سرت را به خدا عاریت ده، پای بر زمین میخکوب کن، به صفوف پایانی لشکر دشمن بنگر، از فراوانی دشمن چشم بپوش و بدان که پیروزی از سوی خدای سبحان است.

-----------------------------------

ترجمه ی نهج البلاغه - محمد دشتی(ره) - ص37

ترجمه ی خطبه ی 8 و 9 نهج البلاغه

زبیر می پندارد با دست بیعت کرد، نه با دل! پس به بیعت با من اقرار کرده، ولی مدعی انکار بیعت با قلب است. بر او لازم است بر این ادعا دلیل روشنی بیاورد، یا به بیعت گذشته بازگردد.

( اصحاب جمل ) چون رعد خروشیدند و چون برق درخشیدند، اما کاری از پیش نبردند و سرانجام سست گردیدند! ولی ما اینگونه نیستیم! تا عمل نکنیم رعد و برقی نداریم و تا نباریم سیل جاری نمی سازیم!

==================================

ترجمه ی نهج البلاغه - محمد دشتی(ره) - ص35